Czystek >> Dowiedz się więcej
O ziołowym ulubieńcu z rejonu śródziemnomorskiego i jego obłędnej, żywicznej woni – na rozgrzanie jesienno-zimowej aury, ciepłych słów kilka.
A gdyby tak codziennie udać się na wakacje? Pójść w ślady długowiecznych Greków i każdego dnia przygotowywać sobie szklaneczkę czystka, zwanego także różą górską? Poczuć jego niepowtarzalny smak, a wraz z nim – zapach greckich polan i gorąc południowego słońca? Idealny do popijania zamiast zwykłej herbaty, nie tylko wprawi w wakacyjny nastrój, ale zadba o zdrowie, młody wygląd i wniesie nieco południowego temperamentu!
Ulubieniec bogów Olimpu
Które rośliny powinny służyć ludziom w ich codzienności? Chronić przed zarazami i leczyć w chorobie? Na Olimpie wrzało, gdy bogowie zebrali się, aby dokonać wyboru. Czystek początkowo miał być uzdrowieniem dla bojowników – pomagać im koić rany i obrażenia, których doznają w trakcie walk. Rezolutne boginie, chcąc jednak zachować część właściwości tej niezwykłej róży górskiej także dla siebie, postanowiły objąć jej opieką także płeć piękną – dla wzmocnienia brzemiennych niewiast, a przez całe ich życie – dla utrzymania zdrowia i urody. Jak głosi legenda, to dzięki temu, czystek tak skutecznie poprawia między innymi odporność i regeneruje organizm, zapobiegając licznym chorobom cywilizacyjnym – zarówno u mężczyzn, jak i kobiet. Mieszkańcy Basenu Morza Śródziemnego, popijając herbatę z czystka, dożywają sędziwego wieku, zawstydzając tym samym, mieszkańców pozostałych obszarów Europy, a nawet świata.
Niezastąpiony medyk
Pierwsze wzmianki na temat czystka pojawiły się w literaturze już w I wieku naszej ery, w medycznej księdze Diokurydesa, greckiego lekarza. W jednym z pięciu swoich tomów, polecał on różę górską do stosowania między innymi w przypadku zakażeń, ciężkich ran i obrażeń oraz jako pomoc dla kobiet w połogu. Chcący przysłużyć się popularyzacji tej wiedzy Włosi, postanowili przetłumaczyć dzieło na język łaciński. Jednak włoski temperament i entuzjazm jednego z naukowców sprawiły, że w tłumaczeniu, zamiast czystka, znalazł się bluszcz pospolity – eliminując czystka na długie lata z medycyny leczniczej. Dopiero po siedemnastu kolejnych wiekach, skrupulatność jednego z niemieckich badaczy, pozwoliła przywrócić sławę czystkowi i ponownie podpisać jego imieniem przysługujące mu życiodajne właściwości – pozyskiwane zarówno z kwiatów, jak i liści, a nawet z żywicy.
Troskliwy opiekun
Zbiory czystka trwają przez całe lato, od bladego świtu, aż po upalne południe. Obcina się jego kwiaty oraz gałązki i od razu, na miejscu, suszy na słońcu. Dalszy proces odbywa się pod otwartymi, ale zadaszonymi wiatami, które chronią ziele przed nadmiernym przesuszeniem na słońcu oraz wilgocią. W ten sposób przygotowane, zachowują wszystkie swoje walory i drogocenne właściwości.
Przycięte krzewy nie dają sobie jednak zbyt wiele czasu na regenerację – odrastają bardzo szybko, w mgnieniu oka, na nowo porastając wolne przestrzenie. Czystek zajmuje niemal wszystkie niezagospodarowane obszary i odrasta po każdych zbiorach, a nawet pożarach. Stanowi doskonałą kryjówkę dla dzikich królików i kuropatw, a kiedy tylko jego kwiaty przekwitną, w ich miejsce pojawiają się nowe gałązki i świeże listki. To właśnie na ich powierzchni zbiera się wonna, gęsta żywica, zwana labdanum. Jej zadaniem jest ochrona delikatnych pędów przed palącym słońcem. Jest to powód, dla którego żywica czystka posiada niezwykle bogate związki odżywcze, ochronne i regeneracyjne, które szeroko wykorzystuje się zarówno w medycynie, jak i przemyśle kosmetycznym.
reklama
Gwiazda z Betlejem
Oprócz właściwości leczniczych, labdanum wyróżnia się niezwykle intensywnym, żywiczno-ziołowym aromatem. Właśnie dlatego pojawia się ono również w opowieści o Trzech Mędrcach ze Wschodu. Wśród przyniesionych przez nich darów dla Jezusa do Betlejem, razem z mirrą, miała znaleźć się właśnie żywica róży górskiej – szlachetna i pachnąca, niosąca ze sobą siłę i zdrowie, w starożytności wykorzystywana do odprawiania obrzędów religijnych. Używano ją do przygotowywania kadzideł i aromatycznego dymu.
W czasach starożytnych zbierana była przez śródziemnomorskich pasterzy poprzez wyczesywanie brody kozy i wełny owiec, pasących się na zboczach porośniętych krzewami czystka. Badacze starożytnego Egiptu twierdzą nawet, że sztuczne brody, noszone przez faraonów, były w rzeczywistości brodami ściętymi kozom, nasączonymi w żywicy z czystka. W ten sposób przygotowane, miały ukrywać i chronić okolice gardła, z których łatwiej było odczytać emocje i wrażliwość. W późniejszym czasie, wytworne damy stosowały labdanum jako kosmetyk. Równolegle, czystek używany był leczniczo – między innymi w walce z epidemią dżumy, a żywicę stosowano nie tylko do przygotowania kadzideł, ale także kropli odznaczających się cudownym, wszechstronnym działaniem. Obecnie labdanum szeroko wykorzystuje się również między innymi do produkcji luksusowych perfum. Aromatyczny, trwały i niezwykle oryginalny zapach, został doceniony i chętnie stosowany między innymi przez takie marki, jak Gucci, Armani, Donna Karan czy Hugo Boss.
Technologia zbierania żywicy z czystka przeszła niezwykle długą drogę. W dzisiejszych czasach, pozyskuje się ją za pomocą grabi, zakończonych rzemieniami. Krzewy starannie „przeczesywane”, zostawiają żywicę – niczym kiedyś na kozich brodach i owczej wełnie. Przemysł masowy korzysta z technologii destylacji, ale wciąż na śródziemnomorskich targowiskach można spotkać kulki i kostki uformowane z żywicy czystka – gęste i niezwykle aromatyczne – gotowe do przygotowania wspaniałych maści, olei i kadzideł.
Południowe złoto
Czystek, w porównaniu z czerwonym winem, zawiera o wiele więcej cennych antyoksydantów. Również zieloną herbatę pozostawia w tej kwestii daleko w tyle. Posiada co prawda, podobnie jak ona, nieco cierpki smak – mimo, że jego listki nie są poddawane fermentacji. Jeśli jednak chodzi o bogactwo olejków eterycznych i substancji aktywnych – to już zupełnie inna bajka. Dzięki olbrzymim pokładom witamin i minerałów, czystek to prawdziwa bomba zdrowotna. Nie tylko leczy, ale przede wszystkim zapobiega wszelkim chorobom cywilizacyjnym, spowalniając jednocześnie procesy starzenia się. Usuwa stany zapalne z organizmu, a także chorobotwórcze komórki, które są między innymi przyczyną powstawania nowotworów. Wskazywany także, jako skuteczny środek między innymi przeciwko boreliozie – wykazuje w tym zakresie zarówno działanie lecznicze, jak i silnie profilaktyczne. Eliminuje metale ciężkie z organizmu i pomaga przy wszelkiego rodzaju zatruciach. Codziennie stosowany, nie tylko skutecznie usuwa nadmiar wody z organizmu, walczy z przemęczeniem, osłabieniem i apatią, ale wzmacnia odporność i walczy z alergiami. Jego największą zaś zaletą jest fakt, że nie da się go przedawkować. Mimo tak spektakularnego działania, jest niezwykle delikatny, dzięki czemu mogą go popijać nawet dzieci – już od szóstego miesiąca życia oraz kobiety w ciąży.
Mówi się, że najwięcej wartości posiada ten porastający Kretę. Coraz trudniej jednak znaleźć grecki, dobrej jakości czystek, a okazuje się, że równie skuteczny jest ten pochodzący z pozostałych obszarów tego regionu. Wspaniałe ekologiczne uprawy znajdują się chociażby w Albanii. Skoro więc czystek ma dbać o zdrowie i usuwać metale ciężkie z organizmu, niech przy okazji nie dostarcza miejskich zanieczyszczeń i nawozów sztucznych. Ekologiczne, słoneczne uprawy sprawią, że róża górska w pełni zachwyci wszystkimi swoimi właściwościami i aromatycznym, niepowtarzalnym smakiem. Zadba o długowieczność, piękne ciało i umysł.
Tekst ukazał się w miesięczniku Filiżanka Smaków – gorąco polecamy!
