Alergia – co to takiego?
Alergia, którą często nazywa się również nadwrażliwością lub nietolerancją to immunologiczna reakcja organizmu na kontakt z tzw. antygenem czyli inaczej – alergenem. Sam ten antygen zazwyczaj nie wykazuje szkodliwości dla człowieka, a dopiero reakcja na niego jest mniej lub bardziej uporczywą czy niebezpieczną dolegliwością. Dlatego tak istotne jest, aby bacznie obserwować swój organizm i zauważać wszelkie symptomy uczulenia. Jeśli rozpoznamy swoje alergeny, wówczas nauczymy się ich unikać lub chociaż łagodzić wywoływane przez nie objawy.
Alergeny – rodzaje oraz najczęściej występujące antygeny
W przypadku alergii, tzw. antygenami są tak zwane alergeny, które trudno sklasyfikować i objąć jednym określeniem. Przyjęło się w skrócie, że alergeny to takie substancje, które wywołują u nas reakcję uczuleniową. Zostały one podzielone na trzy główne grupy: kontaktową, pokarmową oraz wziewną.
Alergeny kontaktowe wywołują reakcję uczuleniową po zetknięciu się z nimi. W tym przypadku objawami są zazwyczaj świąd, wysypka, pieczenie i zaczerwienia skóry. Tutaj bardzo łatwo jest określić, co dokładnie nas uczula. Najczęściej pojawiające się alergie tego typu, dotyczą kontaktu z niklem, lateksem, złotem i chromem. Czasami reakcję uczuleniową mogą wywoływać również środki chemiczne, jak chociażby proszki do prania czy płyny do płukania.
Alergeny pokarmowe to wszystkie te substancje, które mogą znajdować się w artykułach spożywczych i wywoływać słabą lub silną reakcję alergiczną. Charakterystyczne dla alergii pokarmowych są następujące objawy: wysypka, puchnięcie języka, ust i gardła oraz problemy trawienne. Antygeny pokarmowe łatwo rozpoznać samemu, ponieważ po zjedzeniu uczulającego produktu zazwyczaj następuje taka sama reakcja. Do najczęściej występujących antygenów pokarmowych zalicza się mleko, orzechy (zwłaszcza ziemne), jajka, pszenicę, seler, niektóre gatunki ryb, pomidora.
Najbardziej dokuczliwe są jednak alergeny wziewne. To właśnie one powodują uczucie zmęczenia, katar, kaszel, łzawienie i zapalenie spojówek. Niekiedy także gorączkę i ogólną nadwrażliwość organizmu. Alergicy podatni na te antygeny muszą dokładnie poznać tak zwany kalendarz pylenia roślin, który jest różny dla poszczególnych regionów w Polsce. Największe stężenie alergenów następuje między marcem a wrześniem, a najczęściej uczulają: brzoza, pokrzywa, trawy, dąb, sosna, bylica, leszczyna i topola. Alergenem wziewnym mogą okazać się także grzyby i pleśnie – również te obecne w powietrzu w deszczowe dni.
Wpływ alergenów na zdrowie
Objawy pojawiające się przy alergii potrafią skutecznie obniżyć komfort życia i utrudnić prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu. Niekiedy nawet, przy nasilonych objawach, może pojawić się kłopotliwa wysypka, czy w przypadku nieustannego łzawienia i kataru – np. problemy z prowadzeniem samochodu czy pracą na komputerze.
Nie należy więc bagatelizowanie uczulenia. W skrajnych przypadkach może ono doprowadzić nawet do astmy oskrzelowej – przewlekłej choroby dróg oddechowych, która bardzo utrudnia codzienne funkcjonowanie. Objawia się zadyszką, dusznościami, świstem i kaszlem, a także ostrymi atakami, które wymagają natychmiastowej interwencji.
Bagatelizowanie objawów alergii, może prowadzić także do zapalenia zatok. To uporczywa dolegliwość, którą niestety, podobnie jak w przypadku uczulenia, również często ignorujemy, traktując jako nieco ostrzejsze przeziębienie. Zapalenie zatok może doprowadzić do jeszcze bardziej niebezpiecznych dolegliwości, jak chociażby zapalenie nerwu wzrokowego.
Istnieje także grupa antygeny, która u bardzo wąskiej grupy osób, wywołuje bardzo ciężkie i niebezpieczne reakcje. Wśród tych alergenów, najpopularniejsze to orzechy, jad owadów, owoce morza, sezam, a także niektóre leki.
Łagodzenie objawów alergii i jej leczenie
Walka z objawami alergii nie jest prosta, ani szybka – jednak w przypadku alergenów pokarmowych oraz kontaktowych – wciąż możliwa. Na początek jednak, należy rozpoznać produkty, które nas uczulają, a następnie ich unikać. Na opakowaniu każdego artykułu spożywczego muszą być wykazane alergeny. Wszystkie – nawet te, które mogły się tam znaleźć w śladowych ilościach.
Dodatkowo, w przypadku bardzo silnej i uciążliwej alergii, warto unikać jedzenia poza domem. W przeciwnym wypadku – należy dopytywać obsługę o wszystkie użyte składniki, zawarte w danym posiłku.
W przypadku alergii kontaktowych, omijajmy materiały wywołujące reakcję uczuleniową. Szczególnie uważać powinny kobiety – ze względu na noszoną biżuterię. Alergia może pojawić się także w przypadku kontaktu z niektórymi ubraniami – w tym z suwakami i sprzączkami.
Niestety alergenów wziewnych nie da się uniknąć. Można jedynie załagodzić reakcje przez nie wywoływane, a w skrajnych przypadkach – powstrzymać się od przebywania na świeżym powietrzu. Wówczas, w okresie wzmożonego pylenia roślin, można dodatkowo zastosować szczelne zamknięcie okien, codzienną kąpiel zmywającą resztki pyłków, a w skrajnych przypadkach – łykanie leków antyhistaminowych dostępnych bez recepty.
Nie zapominajmy jednak, że łagodzenie objawów, łącznie z przyjmowaniem tabletek przeciwuczuleniowych, nie jest jednoznaczne z leczeniem alergii. Każdy, kto podejrzewa u siebie uczulenie, powinien zgłosić się do alergologa oraz na testy wykrywające alergeny, aby prawidłowo określić źródło ewentualnych dolegliwości.
Przeczytaj także, jak kompleksowo dbać o zdrowie całego organizmu.
« wróć